Sarıkamış Faciası’nda neler yaşandı?..

Paylaşın:

22 Aralık 1914’te Ruslar’a karşı düzenlenen Sarıkamış Harekâtı’nda tam 90 bin Türk askeri hayatını kaybeder. Bunun bir kısmı donarak, bir kısmı da tifüsten şehid olur. Düşman kurşunuyla ölen yok gibidir. Mağaralar, ağaç kovukları, yol kenarları cesetten geçilmez. Harekâtı düzenleyen kişi Enver Paşa’dır ve bu harekâtta düşmanın kaybı sıfırdır.

Bir aile de bir kaç erkek çocuk varsa usüldendir bir çocuk bırakılır. Bunlar kimseyi bırakmazlar. Özellikle okumuş çocuklar alınırlar askere…

…ve askerin giyecek ayakkabısı yoktur.

Buna rağmen hepsini karla kaplı dağlara sürer. Ünlü Sarıkamış Türküsü bu acıklı gerçeğin ağıdıdır.

Birinci Fırka komutanı İzzet Paşa -ki Harp Okulu’nda Enver Paşa’nın hocasıdır- Enver Paşa’nın teftişinde Rusların Pasinler ovasına gittiğini söyleyerek geri çekilmeyi ister. Paşa kabul etmez. Hiç olmazsa kışı dağ başında değil daha aşağılarda Murat vadisinde geçirmeyi teklif eder. Yine kabul görmez. Yaşlı paşa Enver’in ayaklarına kapanır. Enver’in verdiği cevap ilginçtir. “Paşa paşa sen bilmezsin. Ruslar koyun pustuna bürünüp gelirler ve bütün buraları işgal ederler. Ondan sonra da vatan elden gider.”

Aradan 100 yıl geçer. Vukuatı sadece Sarıkamış Faciası olmayan Enver Paşa’yı aklamak için birileri çıkar ortaya… Onun bıraktığı pisliğe tüy dikerler. “Şehit sayısı abartılıyor, 90 bin rakamı Rus aldatmacası…” derler. “Aslında 60 bin zayiat oldu. Bunun 40 bin kişi şehid oldu” derler. “25 bin idi…” diyen dangalaklar da çıkmıştır. “Sarıkamış için akla uygun, mantıklı sayı 18 bin şehittir” diyenler için uygun bir statü bulamıyorum.

Değil 90 bin, 90 kişi bile bir savaşta böyle harcanmaz. Harcayana ya hain, ya kibirli, ya ahmak, ya da cahil derler.

Tarihe Düşülen Notlar, Emin Çölaşan, Ümit Yayınları, İstanbul-2001
Geçmişe Mazi Derler, Ahmet Sarbay, İstanbul-2020

Paylaşın:

Sevebilirsin...