Rakı, şarap içilen, yanında kavun peynir gibi meze tüketilen sofraya verilen eğlenceli bir isimdir. Ancak “sarhoş sofrası” ile “anahtar uzmanlığı” nın ne alakası vardır diye hep merak edilmiştir. Bugün anahtar ustası anlamında kullandığımız çilingir,...
Genelde sakin olan insanların taşkınlık gösterecek ölçüde sinirlenerek kontrolden çıkması, çileden çıkması anlamında kullanılır. Zıvana kelimesinin aslı farsça zebane (dil) den gelmektedir. Zıvana, birbirine geçecek olan iki parça için kullanılır. Çubuk olan parçaya zıvana...
Tarihin akışına yön vermiş en ünlü hayvanlar arasında bir adet “bit” vardır dersek şaşırmazsınız herhalde. Öyle ki sıradan bir insanı önce cihan hükümdarına damad, sonra da Vezir-i azam mertebesine çıkarmıştı. Kanuni‘nin birkaç oğluna karşılık...
Müneccimler, Osmanlı döneminde bugünün astronomları ve meteoroloji uzmanlarının yaptığı işleri yapan meslek erbabıdır. Osmanlı Ordusunda da müneccimlik makamı vardı ve Ordunun bir yerde konaklaması veya yola çıkması için hava şartlarını inceler, buna göre lojistik...
Heyamola kelimesi denizci tabiridir. Şans dilemeyi ifade eder. “Eyyâm ola” sözcüğünden gelir. Hikayesi şöyledir: Yahya Efendi, Kanuni dönemi ilim ve fen adamlarındandır. Allah dostu olarak bilinir. Çırağan’ın hemen yukarısındaki dergahında ülkesi için “adam” yetiştirir....
Censor, Antik Roma’da kullanılan bir memuriyet ünvanıdır. Censor nüfus sayımlarından (census), halkın ahlaki düzeyinin korunmasından ve devlet hazinesinin bazı konularda denetiminden sorumluydu. Bu kelime, günümüzde kullanılan “sansür” kelimesinin de kökenidir. Census, ilk olarak 6....
Magister militum, Latince’de “Askerlerin efendisi” anlamına gelir (Çoğulu magistri militum). Konstantin’in tahta geçişinden sonra kullanılmaya başlanan ve Roma İmparatorluğu’nun geç dönemlerine kadar kullanılan en üst düzey askeri yöneticidir. Günümüzdeki “genelkurmay başkanı”na eşdeğer kabul edilebilir....
Bazı deyim ve kelimelerin tarih içinde kazandıkları anlamlar birbirlerine zıt olabiliyor. Mesela Osmanlıdaki Kapı oğlanları, İç oğlanları gibi ünvanlara bakarak sarayda gayri ahlaki kurumlar olduğu yazılıp çizilmiştir. Bu hizmet sınıfları oluştururken oğlan kelimesi, “ergenlik...
