Aranızda casus var!..
II. Dünya Savaşı’nın en alevli günlerinde, Müttefik Devletler, (*) mihver devletler ile (**) her köşede kıyasıya çarpışıyorlardı. Müttefiklerin “birazcık” yardıma ihtiyacı vardı. Ama Almanya, İtalya ve Japonya topraklarında yaşayan sempatizanları, aradıkları ilgiyi göstermiyordu.
Bir çeşit “sinerji – enerji” hareketi başlatmak isteyen OSS – Stratejik Hizmetler Ofisi (Sonraları CIA adını alacaktır) çareyi Simple Sabotage Field Manual (Basit Sabotaj Saha Rehberi) adında bir kitapçık hazırlamakta ve bunu yurt dışına yaymakta buldu.
Kitapçıkta yer alan direktiflere göre sıradan vatandaşlar, bulundukları ülkelerde hükumetlerin işleyişini ve ekonomik gelişmeyi engelleyecek aktivitelerde bulunacaklardı. Bunlar, dışarıdan normal görünen ama aslında zararlı olan hareketlerden ibaretti.
Rehberin giriş bölümünde, “Sabotaj, özel yetiştirilmiş personel gerektiren hareketlerden, sade bir sabotajcı vatandaşın yapabileceği sayısız basit harekete kadar çeşitlilik gösterir” deniyordu. Yani “sıradan vatandaş” bir takım aletlere ve ekipmana ihtiyaç duymadan, yaralanmadan, açığa çıkmadan, her türlü tehlikeden uzak sabotajlar yapabilecektir. Bunun da tek yolu tembel, aptal gibi davranmaktan yani “salağa yatmaktan” geçmektedir.
Tavsiye edilen eylemler, yangın çıkartmak, askeri araçların lastiklerini kesmek gibi bariz eylemlerden, mütevazi basitlikte eylemlere kadar değişkenlik gösteriyordu.
İşte rehberden aldığımız “mütevazi” eylemler:
Tren kondüktörlerine
“Bilet keserken hatalar yapın. Trende iki kişiye aynı koltuk için bilet kesin, böylece insanları karşı karşıya getirin.”
“Yolcular için hayatı mümkün olduğunca zorlaştırın. Yemek özellikle kötü olsun, durak uyarılarını avazınız çıktığı kadar bağırarak yapın.”
“Bagajları mümkün olduğunca gürültüyle teslim edin. Bagajlarının adres etiketlerini değiştirin.”
Çiftçilere
“Ekinleri besi hayvanlarına yedirin.”
“Meyve ve sebzeleri güneşte bırakarak bozulmalarını sağlayın.”
Temizlik elemanlarına
“Temizliği özensiz yapın.”
“Tuvalet kapılarındaki anahtar deliklerine, kağıt, odun parçası, toka gibi sığabilecek bir şeyler sıkıştırın ki, içeri giren kapıyı kapatamasın.”
“Tuvaletlere tuvalet kağıdı yerleştirmeyi unutun.”
Radyo teknikerlerine
“Düşman propagandası yapan veya direktifler veren konuşmacıların yayınlarının ses tonlarıyla oynayın. Öyle ki, ‘Ağzında taş varmış veya kalın bir battaniyenin ardından konuşuyormuş gibi’ duyulsunlar.”
Telefon operatörlerine
“Telefon bağlarken geciktirin, yanlış numaralar verin, ‘yanlışlıkla’ bağlantılarını kesin…”
“Arayan önemli kişilere, patronun meşgul olduğunu söyleyin.”
Otobüs şoförlerine
“Halkın inmek istediği durakları geçin.”
Taksi şoförlerine
“Hedefe ulaşan en uzun yolu izleyerek, insanların zamanını harcayın ve para kazanın.”
Ofis çalışanlarına
“Dokümanları dosyalarken karıştırın. Evrak işini zorlaştırın.”
Yöneticilere
“Her gün gereksiz toplantılar yaparak işleri kilitleyin.”
“İmzalanacak dosyaları uzun uzun bekletin.”
Bu ve benzer eylemleri yapamayacak “vasıfsız” insanlar için de farklı tavsiyeler vardı:
“Günde en az bir kere düşman merkezlerini arayarak, resmi ve özellikle de askeri işleri yavaşlatın. Telefon açıldığında, yanlış numarayı aradığınızı söyleyin. Askeriyeyi veya polis karakollarını arayarak sahte yangın, bomba ve patlama ihbarları yapın.”
Rehberde, “Muhtemel Etkiler” başlığı altında şunlar yazılıydı:
“Bu eylemler basit te olsa, yaygınlaştırıldığında, düşmanın psikolojisini baltalayacaktır.
Düşmanı “içten çökertmek” için dağıtılan bu rehberlerden kaç kişinin “yararlandığı” bilinmese de, şu bile bir başarı olarak görülebilir: Sonuçta kimse sergilediği beceriksizlik yüzünden hainlikle suçlanmadı.
Bunlardan biri size tanıdık geldiyse dikkatli olun!..
(*) Müttefik Devletler: ABD, İngiltere, Fransa, Sovyetler Birliği ve Çin Cumhuriyeti başta olmak üzere Mihver Devletler’e karşı oluşturulan blok
(**) Mihver Devletler: Almanya, İtalya, Japonya
