Beyoğlu’nun adı
Beyoğlu, tarihî yarımadanın ve Haliç’in karşısında gelişen bölge Orta Çağdan itibaren, Yunancada “öte yaka” anlamına gelen Pera adıyla anılmaktaydı. Burada meyve ve sebze bağları vardı ki Peran Bağları deniliyordu.
Türkler tarafından kullanılan “Beyoğlu” adının nereden geldiğine dair bir kaç rivayet vardır. Bunlardan birisine göre; Fatih döneminde Pontus prenslerinden Aleksios Komnenos’un İslamiyeti kabul ederek burada oturmasından kaynaklanır. İkincisine göre ise; burada oturan Pontus prensi değil, Kanuni zamanındaki Venedik elçisi Andrea Gritti’nin oğlu Luigi Gritti’dir. Türkler bu çocuğu “Bey Oğlu” diye anmışlardır. Oturduğu konak da Taksim yakınında bir yerdedir. Diğer birine göre ise; Kanuni Sultan Süleyman döneminde burada oturan Venedik elçisine yazışmalarda Beyoğlu dendiği için bu semt de Beyoğlu adını almıştır.
Bir başka tahmin de şöyledir. John Julius Nonwich’in Venedik tarihi adlı eserinde, Andrea Gritti’nin Venedik devlet başkanları (Doge) arasında mümtaz bir yere sahip olduğu yazılıdır. İş bu “mümtaz” şahsiyetin biri rahibe Celestina’dan olmak üzere dört gayri meşru çocuğu bulunduğu kaydedilmektedir.
Harold Lamb’ın Kanuni hakkındaki kitabında, Venedik Devlet Başkanı (Doge) Andrea Gritti’nin ada Rumu bir kadından Luigi adında gayri meşru bir çocuğu olduğuna yer verilmektedir.
Her iki eserde de Andrea Gritti’nin prensliğinden söz edilmediği gibi İstanbul’a geldiğine, burada Venedik elçisi Bailo (Balyoz) olduğuna dair de bir kayıt bulunmamaktadır. Sadece Devlet Başkanı (Doge) olduğu sıradaki hizmetlerinden bahsedilmektedir.
Beyoğlu adının bir takım zorlamalarla, şu veya bu beyzadeden değil, Bizans’tan beri, Pera denilen semtte ikamet eden (Bailo) dan geldiği düşünmek daha mantıklı gözükmektedir.
KAYNAK
A History of Venice, John Julius Nonwich, Publisher: Alfred A. Knopf, New York-1982
Venice: The Greatness and Fall, John Julius Nonwich, Publisher: Allen Lane, 1981
Kanuni Sultan Süleyman, Harold Lamb, Tercüme: Ömer Rıza Doğrul, Kaknüs Yayınları, İstanbul-2005
