Kategori: Kelimeler – Deyimler

Goygoycular

“Goygoycu” sözcüğü günümüzde, “Bilgisiz olarak, gereksiz yere çok konuşan kimse”, “Şakşakçı” anlamlarına geliyor. Kökeni, Muharrem ayında kapı kapı dolaşıp, ilahiler okuyarak dilenen kimselere dayanmaktadır. XIX. yüzyıl İstanbul’unda, her yıl Muharrem ayında ilâhîler okuyarak dilenen...

Devlet-i Âliye mi, Devlet-i Aliyye mi?..

Eskiden devletler kendilerine coğrafi, etnik veya hanedan isimleri verirlerdi. Ama Osmanlı farklıydı. Osmanlı Devletinin resmi adı Devlet-i Âliye değildi, Devlet-i Aliyye idi. Zira ilkinin anlamı “Büyük Devlet”, ikincisini anlamı ise “En Büyük Devlet” demektir....

Gavur eziyeti

Gavur; merhametsiz, inatçı kâfir demektir. Gavur eziyeti ise, cezalandırmada ölçüsü olmayanlar için kullanılan bir deyimdir. Batı dünyasına mensup ordular, rakiplerine daima orantısız bir güçle saldırırlar. Daima sivil halkı hedef alırlar. ABD’nin günümüzdeki saldırıları, geçmişteki...

Kırk yıllık Kâni, olur mu yani?..

Hekimoğlu Ali Paşa, 1168 (1755) yılında üçüncü defa sadârete getirildiği zaman, Trabzon’dan İstanbul’a gelirken yolu Tokat’tan geçer. Burada kendisini Ebubekir Kânî Efendi adında bir gençle tanıştırırlar. Fakir bir ailenin çocuğudur. Arapça ve Farsça’yı anadili...

Güneş hakkı

“Güneş hakkı” deyimini ilk defa duyuyor olabilirsiniz. Eskiden evler inşa edilirken komşuya gelen güneş ışıklarının kesilmemesine özen gösterilirdi. Engel olan inşaatlar cami bile olsa durdurulurdu. Buna “güneş hakkı” denirdi. İstanbul’un fethinden sonra şehirde ilk...

Şaman-Kam-Kahin-Arraf

Arrâf; Gelecekte yaşanacak olayları veya kayıpları haber veren kişi. Kâhin ise; gaipten haber verene denir. Bunların çoğu “şarlatan” olmakla birlikte bir kısmının cinlerle münâsebeti bulunduğu ve bilinmezlere ait haberleri onlardan aldıkları, bazılarının ise, kendilerine...

Gavur ne demek?..

Gâvur; merhametsiz, inatçı kâfir demektir. Kelime, ateşe tapan anlamında farsça “gebr” kelimesinden gelmektedir. Gavur, 3 kısma ayrılır. Kelime, yalın olarak kullanıldığında “aşırı gitmeyen, gavurluğunu inancıyla sınırlı olarak sergileyen, ‘inatçı’ kafir” demektir. Şapkalı gavur; “eline...

Kırat nedir?..

Kırat, kütle birimi olarak, değerli taşların, elmasların ve incilerin kütlelerini ölçmek için kullanılan bir ölçüdür. Bir kırat 200 miligrama eşittir veya başka bir deyişle bir gram 5 karat’a eşittir Kırat kelimesi İngilizcede “carat” ilk...