Gavur ne demek?..
Gâvur; merhametsiz, inatçı kâfir demektir. Kelime, ateşe tapan anlamında farsça “gebr” kelimesinden gelmektedir.
Gavur, 3 kısma ayrılır. Kelime, yalın olarak kullanıldığında “aşırı gitmeyen, gavurluğunu inancıyla sınırlı olarak sergileyen, ‘inatçı’ kafir” demektir. Şapkalı gavur; “eline geçen her fırsatta kendinden olmayanlara olmadık eziyetler yapan ve bundan büyük zevk alan, kendi inancında da rütbe sahibi olan kafir” demektir. Bir de Gavur imam vardır ki; sarık ve cübbe sahibi olan veya din adamı ünvanlı birinin, dinde haram olarak emredilen bir yasağı helal gibi anlatması karşısında halk tarafından verilen bir ünvandır.
Tanzimat döneminde kendilerinden “gavur” diye bahsedilmesinden hoşlanmayanlar hükümetten bu tabirin yasaklanması için karar çıkarılmasını isterler. Hükümet gerekli kararı çıkarır. Sıra halka duyurmaya gelmiştir. O zamanlar, yazılı ve görsel basın veya sosyal medya olmadığından “tellal” adı verilen görevlilerden bu yasağı halka duyurmaları istenir. Bunlar bir yandan davul çalarak bir yandan da “Ey ahaliii!.. Bundan sonra, gavura gavur denmeyecek” diye bağırarak ortalığı ayağa kaldırırlar. Sebep olanlar pişman olurlar. Zira sokaklar günlerce “gavur” sesinden geçilmez. Manasını bilmeyenler, o güne kadar duymamış olanlar, hatta merak bile etmeyenlerin dillerine düşer.
GAVUR EZİYETİ
Cezalandırmada ölçüyü kaçıranlar için kullanılan bir deyimdir. Müslüman olmayanların dinlerinde kul hakkı diye bir mefhum olmadığından meselelere yeterince merhametli bakamazlar. Bunu, insana ceza veriş ve uygulamalarında görebilirsiniz. Mesela asarak idam ettikleri adamın boynunu kırarak koparırlar, yiyecekleri hayvanı canlı canlı yüzmekten, elektrik vererek öldürmeye kadar bir dizi merhametsizlik sergilerler.
GAVUR İZMİR
Güzel İzmir’e “gavur İzmir” denmesinin sebebi, dönemin CHF (Cumhuriyet Halk Fırkası) karşısında seçime giren Serbest Fırka’nın, burada oyları silip süpürmesine dayanır. Bu yenilgi karşısında CHF mensupları “gavur İzmir” lafını çıkarırlar. Gazetelerde bu kelime ile İzmir halkına hakaret ederler. Burada gayri müslim unsurun ülkenin diğer yerlerine göre daha fazla olmasına da kendilerince atıfta bulunurlar.
