Geçmişten günümüze tıbbi tedaviler
Sağlık hizmetleri endüstrisi her gün yeni yöntemler ve uygulamalar hizmete sokuyor. Ancak doktorlar, binlerce yıldır kullanılan bazı tedavi yöntemlerini bugün de devam ettiriyorlar.
SÜLÜK TEDAVİSİ
British Medical Journal’a göre, sülüklerin tıpta ilk kullanımı, kan alma işleminde (ateş, baş ağrıları ve ciddi hastalıkları iyileştirdiğine inanılan bir uygulama) kullanıldığı MÖ 800 yılına kadar uzanıyor.
Günümüzde sülükler deri nakli ve sonrasında kan dolaşımını uyarmak için kullanılmaktadır. Sülüğün tükürüğü, pıhtılaşmayı önleyici enzimler ve bileşikler içerir.
FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) 2004 yılında, ameliyattan sonra birikmiş kanı boşaltmak için sülükleri “tıbbi cihazlar” olarak onayladı.
KURTÇUK TERAPİSİ
Antik çağlardan beri doktorlar, yaralanmaları temizlemek ve enfeksiyonu önlemek için kurtçukları kullandılar. Kurtçuklar yalnızca ölü etle beslendikleri için tedaviler başarıyla sonuçlanıyordu.
Amerika’da Mayalar ve Avustralya’daki Aborjinlerin yara iyileşmesi için kurtçukları kullandıkları bilinmektedir. Napolyon’un genel cerrahı Baron Dominique Larrey, Mısır ve Suriye’de insanların bazı sinek türlerinin yalnızca ölü doku tükettiğini ve yaralarını bu şekilde tedavi ettiklerini bildirmişti.
2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre cerrahi kesilere yerleştirilen kurtçukların, doktorların neşter veya makas kullanarak yaptıkları klasik doku artığı temizlemesinden daha fazla ölü dokunun temizlenmesine yardımcı olduğunu gösterdi.
TRANSSFEONİDAL CERRAHİ
Transsfenoidal cerrahi, cerrahların tümörleri çıkarmak için beyne burundan eriştiği bir uygulamadır. Yöntem eski Mısırlılardan beridir biliniyordu ancak onlar tedavi için değil mumyalama işlemi sırasında kafatasının içini boşaltmak için kullanıyorlardı.
DIŞKI NAKLİ
Ölümle sonuçlanabilecek ishale neden olan Clostridium Difficile Enfeksiyonu (CDI) son yirmi yılda büyük bir artış göstermiştir. Yılda yaklaşık 3 milyonu aşkın insanı etkilemektedir. İnsan dışkısı nakillerinin birden fazla CDI geçiren hastaların yüzde 90’ına kadarını kesin olarak iyileştirdiği tespit edilmiştir.
Bilinen en eski uygulama Çin’de Ming Hanedanı döneminde yapılmış. Doktoru Li Shizhen, karın hastalıklarını tedavi etmek için dışkı içeren çorba hazırlamış ve adına “altın çorba” demiş.
Günümüzde dışkı nakli ya kolonoskopi ile ya da burundan mideye uzanan bir tüple yapılıyor. Bunun hapını da çıkarttıklarını hemen belirtelim.
TREPANASYON (Kafa delme ameliyatı)
Günümüz tıbbında, beyinde ciddi bir travma meydana geldikten sonra basıncı azaltmak için kafatasına delikler açılmaktadır. Anadoluda yapılan kazılarda MÖ 7 binlere tarihlenen böyle kafataslarına rastlanmış olması yöntemin çok eskiden beridir bilindiğini gösteriyor.
SEZARYEN
Sezaryen (daha çok sezeryan olarak bilinir) en eski tıbbi uygulamalardan biridir ve MÖ 320’ye kadar uzanır. Bugün çok yaygın olduğundan bunun eski bir yöntem olduğu akla gelmeyebilir.
Modern dikiş tekniğinin olmadığı zamanlarda kanamadan dolayı ölüm oranı çok yüksekti. İlk olarak Endülüslü Zehravi (936-1013) hayvan bağırsağından üretilen iplik kullanınca ölüm oranı çok düşmüştü. Batı tıbbı ancak 1500’lerde benzer uygulamaya geçebilmiş, bugünkü anlamda ilk modern sezaryen, 1881 yılında Alman jinekolog Ferdinand Adolf Kehrer tarafından farklı dikiş yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
