Zümrüdü Anka

Zümrüdü Anka, Dünyanın bütün toplumlarının kültürlerinde yaşayan efsanevi bir kuş motifidir. İranlılarda “Simurg”, Araplarda “Anka”, Latincede “Phoneix”, Hintlilerde “Garuda” aynı kuşu anlatır. Türklerdeki bir diğer adı “Konrul” dur. Bunun “Toğrul” adında bir ikizi vardır.

Kaf dağında yaşar. Fili taşıyacak kadar devasa, kurt başı ve aslan pençeleri olan bir tavus kuşu görünümündedir. Vücudunda her renk vardır. 500 sene yaşar. Ölmeye yakın iyice alev rengini alır ve yanarak ölür. Küllerinden yeniden doğar. hayır sever, vefalı bir kuştur.

Yavrularını yemek isteyen ejderhayı öldürdüğü hikâyede kahramanını kanatlarının altına alır, ne isterse yapmaya hazır olduğunu söyleyip, ona yardım eder, yol gösterir ve içinden çıkılmaz belâlardan kurtarır. Bazı hikâyelerde kahramana at, silah ve “Zümrüdü Anka” kuşu verilir. Bazen ağzının suyuyla tedavi eder. O bazen de geleceğin kahramanını çocukken alıp büyütür ve yetiştirir.

MÖ 5. yüzyılda yaşayan Herodot’un anlattıklarına bakılırsa efsanenin en eski kaydına Eski Mısır’da rastlanmıştır.

KAYNAKLAR
Divanu Lügati’t Türk, Kaşgarlı Mahmud, İstanbul-2005
Heredot Tarihi, Tercüme Azra Erhat, İstanbul-1973
Dictionary of Etymology, Robert K.Barnhart, HarperCollins, New York-1995